Górski Ludwik (1818–1908), agronom, działacz społeczny kierunku zachowawczego i publicysta. Ur. 1 V w Końskich w woj. sandomierskim, z ojca Franciszka, ppłka piechoty (późniejszego generała brygady) W. P., i matki Teodory z Krępskich. Pierwsze nauki pobierał G. w korpusie kadetów w Kaliszu. Po zamknięciu korpusu w r. 1831 przeniesiony został do kolegium pijarów na Żoliborzu, a z kolei – po rozwiązaniu tego kolegium – do gimnazjum gubernialnego w Warszawie. Ukończył je z pierwszą nagrodą w r. 1837. Podjęcie studiów wyższych uniemożliwiła G-emu śmierć ojca (1838). Na niego bowiem jako najstarszego z dzieci spadł obowiązek opieki nad matką i znacznie młodszym rodzeństwem. Objął administrację majątku rodzinnego Wola Pękoszewska w pow. rawskim. Samodzielnie zdobywał wykształcenie w dziedzinie ekonomii i agronomii.
W r. 1844 ożenił się z Pauliną Krasińską (zm. 1893), córką Józefa, kasztelana Król. Pol. Przeniósł się wówczas do Uleńca w ziemi czerskiej, a w r. 1849 objął zarząd dóbr Sterdyń w pow. sokołowskim – kilkusetwłókowego majątku rodowego żony. Prowadził tam wzorową gospodarkę, której wynikiem był rozkwit majątku. G. był przeciwnikiem ustroju pańszczyźnianego. Administrowanie majątkiem rozpoczął od przejścia na system robocizny płatnej oraz dobrowolnej separacji gruntów chłopskich. Dużym osiągnięciem gospodarczym G-ego było przeprowadzenie w majątku sterdyńskim melioracji gruntów (jednej z pierwszych w kraju). W wyniku melioracji na osuszonych moczarach powstało kilka nowych folwarków. Podobnie na wysokim poziomie postawił G. stan gospodarczy nabytego w sąsiedztwie majątku Ceranów.
Wcześnie rozpoczął G. pracę publicystyczną. Był jednym z założycieli „Roczników Gospodarstwa Krajowego”. W r. 1849 ogłosił na łamach tego pisma swoją pierwszą pracę, pt. O obecnym stanie gospodarstwa wiejskiego w Rawskiem i dalszym jego kierunku. Następnie ukazywały się dalsze prace z dziedziny ekonomii rolnej: Okręg czerski pod względem gospodarskim i przemysłowym (1851), Co nazywamy okupem pańszczyzny. Kilka uwag o dzierżawie wieczystej (1857), Uwagi nad obecnym stanem robotników wiejskich w Polsce (1860). W pracach swoich postulował G. potrzebę sukcesywnego uwłaszczania chłopów w celu rozładowania napięcia rewolucyjnego oraz konieczność racjonalnego organizowania i intensyfikacji gospodarki rolnej. Wiele bardzo uwagi poświęcał także uregulowaniu spraw serwitutowych, których istnienie uważał za źródło wzajemnej nieufności między chłopami i ziemiaństwem.
W r. 1856 G. należał do grona inicjatorów i założycieli Tow. Rolniczego. Wraz z Adamem Goltzem był twórcą ustawy Towarzystwa. W dziedzinie ekonomii był zachowawczy. Poza sprawą kształcenia rzemieślników wiejskich i ochronek po wsiach pochłaniała go przede wszystkim sprawa zniesienia pańszczyzny i uregulowania stosunków czynszowych. Był jednak przeciwny radykalnym posunięciom. Jako doradca prezesa Tow. Rolniczego, Andrzeja Zamoyskiego, był zwolennikiem jego polityki, która przez odmowę poparcia reform Wielopolskiego doprowadziła do rozwiązania Towarzystwa dekretem rządu z r. 1861. Pod względem politycznym G., jako jeden z przywódców obozu «białych», reprezentował interesy zachowawczego ziemiaństwa. Na zjeździe «białych» w Warszawie w grudniu 1862 r. zdawał sprawozdanie o stanie Królestwa i wystąpił z ostrą krytyką obozu «czerwonych». Po powstaniu styczniowym pozostał jednym z przywódców stronnictwa konserwatywnego. Unikał jednak walk i zwad partyjnych.
W r. 1862 rozpoczął G. działalność w Tow. Kred. Ziemskim jako przewodniczący (z wyboru) zarządu oddziału Towarzystwa w Siedlcach. W r. 1864 wybrany przez ziemian guberni siedleckiej radcą Komitetu Zarządzającego Tow. był twórcą ustawy ustalającej jego egzystencję. Po śmierci A. Ostrowskiego w r. 1890 został prezesem Tow. Kred. Ziemskiego. Na tym stanowisku przeprowadził szereg reform w dziedzinie konwersji pożyczek oraz pożyczek dla celów melioracyjnych. Niezmiernie żywy i czynny, był założycielem, członkiem lub przewodniczącym wielu rad, stowarzyszeń i komitetów, m. i. Tow. Akcyjnego Kolei Terespolskiej, Tow. Kred. m. Warszawy, członkiem Rady Opiekuńczej w Król. Pol., prezesem Tow. Osad Rolnych, kuratorem Instytutu Św. Kazimierza i fundatorem domu Tow. Pań Św. Wincentego a Paulo. Był założycielem konserwatywnego dziennika „Słowo”, a specjalną opieką otaczał „.Bibliotekę Warszawską”, umożliwiając swą pomocą finansową jej istnienie. Był nadto G. twórcą wielu fundacji, przeważnie o charakterze kościelnym, a także kierował z ramienia fundatorów budową kilku kościołów warszawskich (Wszystkich Świętych, Zbawiciela, Św. Floriana i i.). Jego zasługą była m. i. restauracja kolumny Zygmunta (wymiana zniszczonego trzonu kamiennego). Liczne jego prace z zakresu rolnictwa i ekonomii rolnej, oparte na gruntownych studiach i dużym doświadczeniu, miały znaczenie praktyczne dla podniesienia stanu gospodarstwa na roli w Król. Pol. W r. 1908 wydano z okazji jubileuszu 90-tej rocznicy jego urodzin Wybór pism L. G-ego. Zawarta tam bibliografia obejmuje 52 pozycje jego najważniejszych prac, poza którymi istnieją liczne publikacje wydane bezimiennie lub drukowane za granicą.
Ciesząc się opinią człowieka o prawym charakterze, był G. postacią bardzo popularną, szczególnie w sferach zachowawczych ziemiańskich. Liczyły się z nim władze rosyjskie w Królestwie, zaś jako bardzo gorliwy katolik posiadał G. przez osobiste znajomości wśród kardynałów (papież Pius X udekorował go osobiście krzyżem kawalerskim Orderu Piusa IX) duże wpływy w Watykanie. G. był jednym z twórców programu pracy organicznej w Królestwie, a zarazem najwybitniejszym realizatorem tego programu. Jako gospodarz stosował najnowsze zdobycze wiedzy rolniczej. Jako ekonomista o światopoglądzie zdecydowanie zachowawczym, pragnął oprzeć dobrobyt kraju na bogactwie wszystkich warstw społecznych pod przewodem ziemiaństwa. Wspólny zysk jednostek ekonomicznie silniejszych i słabszych, solidarystyczne zespolenie ich interesów stanowić miało, według G-ego, podstawę gospodarstwa społecznego i zabezpieczyć klasy posiadające przed wrzeniem społecznym. W trudnych warunkach popowstaniowych, w dobie ekonomicznego rozprzężenia i nowego układu stosunków społecznych był wytrwałym rzecznikiem ekonomicznego i kulturalnego odrodzenia w duchu konserwatywnym. Wyrazem uznania zasług G-ego ze strony opinii zachowawczej było nadanie mu przez UJ doktoratu prawa honoris causa oraz urządzenie w r. 1902 (z inicjatywy H. Sienkiewicza) jubileuszu 60-lecia pracy obywatelskiej. G. zmarł w Warszawie 11 IV 1908 r., pochowany został w Ceranowie. Potomstwa nie pozostawił.
Portret olejny S. Lenca; z ostatnich lat życia G-ego; Fot.: „Tyg. Ilustr.” 1902 s. 923; – W. Enc. Ilustr.; Boniecki; – Donimirski A., L. G., „Tyg. Ilustr.” 1908 s. 337–8; Grabski W., Historia Tow. Roln. 1858–61, W. 1904; Krasiński A., L. G., „Bibl. Warsz.” 1902 t. 4 s. 209–33; Przyborowski W., Historia dwóch lat 1861–2, Kr. 1892–6; Spasowicz W., L. G., „Kraj” 1902 nr 46 s. 7–8; Radziszewski H., L. G., „Tyg. Ilustr.” 1902 s. 923–4; – Wybór pism L. G-ego, W. 1908; – „Czas” 1908 nr z 11 IV; „Ekonomista” 1908 I s. 429–33; „Gaz. Narod.” 1908 nr z 14 IV; „Kraj” 1901 nr 47 s. 17; „Kur. Warsz.” 1908 nr 102; – Materiały Zakł. Dok. IH PAN dostarczone przez Jana Czarkowskiego, Mścisława Godlewskiego, Adama Krasuskiego, Zygmunta Lasockiego i Zofię Zarembiankę.
Red.